Trzy tradycje polskiej pedagogiki religii
Tekst obejmuje analizę tendencji, dynamiki oraz zakresów badawczych w polskiej pedagogice religii. To krytyczne badanie założeń ontologicznych, epistemicznych oraz dydaktycznych subdyscypliny naukowej z pogranicza teologii i pedagogiki. Jest tu mowa o trzech dominujących nurtach: tradycyjnym, czyli badaniach akcentujących porządek teologiczny, następnie korelacyjnym, czyli analizach łączących sferę teologiczno-pedagogiczną, oraz o nurcie pedagogicznym, wskazującym na nadrzędność sfery uzasadnień edukacyjnych (Marek 2022, Dąbrowski 2021, Milerski 2020). W powyższych trzech nurtach polskiej pedagogiki religii wykorzystywane są odmienne strategie poznawcze podejmujące zróżnicowaną problematykę, dzięki czemu możliwe jest ujawnienie pierwotnych założeń każdej z nich. W pierwszym nurcie mowa o dojmującej roli porządku teologicznego, zarówno w sferze wyznaczanej treści analiz, procedur poznawczych, jak również strategiach dydaktycznych. W drugim nurcie, akcentowana jest korelacja między porządkiem uzasadnień teologicznych i pedagogicznych, przy czym zarówno cele, jak i kryteria uzasadnień pochodzą z pierwszego porządku. Trzeci nurt, wiąże się z przyjęciem perspektywy poznawczej wyznaczanej i definiowanej przede wszystkim z poziomu badań pedagogiczych. Przyjmuje się tu nadrzędność zarówno kryteriów oceny, celów działania, jak i modeli dydaktycznych, których weryfikacja następuje na polu edukacyjnym (praktyki szkolnej), wtórnie zaś w sferze religijnej (praktyki wyznaniowej). To niejako odwrócenie procedur poznawczych względem nurtu pierwszego, najbardziej powszechnego w polskiej literaturze przedmiotu.
Tekst w przygotowaniu
