Spór o polską pedagogikę religii
W ramach pierwszego spotkania Pomorskiego Towarzystwa Filozoficzno-Teologicznego, poświęconego zagadnieniom z zakresu trzech konstytuujących haseł przewodnich, jakimi są Edukacja, Wartości i związane z nimi Kontrowersje, miałem zaszczyt wygłosić wykład pt. „Spór o polską pedagogikę religii”. Swoje zainteresowania badawcze w tym wymiarze koncentruje wokół możliwości zastosowania badań z zakresu filozofii wychowania i pedagogiki kultury na gruncie pedagogiki religii. Interesują mnie szczególnie korelacje oraz reguły przenikania wzorców kultury współczesnej w przestrzeń kształtowania się tożsamość religijnej młodego pokolenia.
Z uwagi na ten fakt, postać Józefa Tischnera, filozofia, duszpasterza, intelektualisty, który umiejętnie łączył różnorodne konteksty analiz, jest mi wyjątkowo bliska. Rozważania w tym zakresie stały się przyczynkiem do powstania książki, pt. „Pedagogika Józefa Tischnera. W poszukiwaniu nowego modelu edukacji religijnej”. W tym opracowaniu podejmuje istotny problem społeczno-wychowawczy w postaci określenia spectrum możliwości i potencji jakie daje analiza pedagogicznoreligijna dla szeroko rozumianej edukacji religijnej w XXI wieku. Metodologia analiz odwołuje się bezpośrednio do perspektywy badań hermeneutyczno-krytycznych, zaś postać Józefa Tischnera, stała się tu drogowskazem własnych intelektualno-edukacyjnych poszukiwań. Filozofia dramatu oraz pochodzący z niej projekt pedagogiki dramatu, wg mnie jest ciekawą, nową a co najistotniejsze „otwartą” perspektywą interpretacji dla edukacji religijnej w Polsce, która niewątpliwie znajduje się dziś w głębokim kryzysie.
Rekonstrukcja intelektualnego dorobku oraz filozoficznego zaplecza duszpasterza z Krakowa, towarzyszyły tu przyjęciu inkluzywnej formy interpretacji zjawisk społecznych, kulturowych i religijnych. Innymi słowy pedagogika religii Józefa Tischnera wskazuje na możliwość łączenia i przenikania, różnych (niekiedy sprzecznych, ambiwalentnych) kontekstów rozumienia. Wydaje się, że taka płaszczyzna badań umożliwia, rozpoczęcie odważnych poszukiwań nowego modelu nie tylko w zakresie edukacji religijnej, ale również w edukacji powszechnej na miarę potrzeb XXI wieku.
Zob. www.ptft.pl.